Decydując się na pracę w zawodzie opiekuna seniorów, musimy się liczyć z tym, że osoby starsze niemalże zawsze cierpią na rozmaite dolegliwości, ich stan zdrowia nigdy nie jest idealny – przecież to właśnie dlatego potrzebują one naszej pomocy. Specyficzną grupą chorób są te psychiczne – i również praca z osobami na nie cierpiącymi wymaga specjalnego podejścia. Dzisiaj postaramy się przybliżyć ten temat.

Choroby psychiczne u seniorów

 Jakie choroby psychiczne najczęściej występują u osób starszych? Przede wszystkim warto zacząć od wyróżnienia dwóch sytuacji – pierwsza to ta, gdy dany problem trwa już od wielu lat, a druga, kiedy pojawił się on niedawno i jest wynikiem starzenia się organizmu. Tutaj skupimy się na tym drugim przypadku.

Nie ulega wątpliwości, że w podeszłym wieku psychika ludzka ulega zmianie. Szacuje się, że różne zaburzenia psychiczne dotykają nawet 50% osób starszych. Senior nie jest już tak sprawny intelektualnie jak kiedyś, traci zainteresowanie wieloma rzeczami, które kiedyś go ciekawiły, osłabia się jego pamięć i zdolność do koncentracji. Typowa jest także skłonność do zamykania się w sobie, nawet na osoby bliskie, z rodziny, i poczucie niedopasowania do otoczenia. A od tego wszystkiego już tylko krok do depresji, która jest jedną z najczęściej występujących chorób psychicznych u seniorów. Jej objawy to lęk, niepokój, zaburzenia pamięci, apatia, utrata zainteresowań, a w skrajnych przypadkach również urojenia. Chory na nią senior jest przygnębiony, pozbawiony chęci do życia i motywacji do wykonywania jakichkolwiek czynności, a także obojętny na otoczenie, to, co się wokół niego dzieje. Depresję leczy się poprzez podawanie specjalnych leków.

Inna charakterystyczna dla osób starszych dolegliwość to otępienie, które można podzielić na czołowo-skroniowe oraz otępienie z ciałami Lewy’ego. To pierwsze ma mniej charakterystyczne objawy – cierpiący na nie senior może wpadać w skrajności, być albo bardzo apatyczny i przygnębiony, albo przesadnie euforyczny i nadaktywny. Z czasem zaczyna mieć on problemy z logicznym wypowiadaniem się, a także z orientacją przestrzenną. Przy otępieniu z ciałami Lewy’ego natomiast już na wczesnym etapie dochodzi do zaburzeń funkcji poznawczych – chory ma omamy, urojenia prześladowcze, cierpi na zmienne nastroje. Są to więc objawy, które trudno byłoby przeoczyć, występują one jednak nie ciągle, ale co jakiś czas, przeważnie kilka razy w ciągu dnia.

Często spotykanym u seniorów problemem jest też choroba Alzheimera. Ma ona stopniowy, dość powolny rozwój, dlatego na początku może nie dawać silnych i jednoznacznych objawów. Na pierwszym jej etapie senior ma trudności z uczeniem się, koncentracją, przyswajaniem nowych informacji. Z czasem zaczyna on coraz gorzej funkcjonować, aż w końcu zupełnie przestaje samodzielnie radzić sobie z rzeczywistością, codziennymi zadaniami. Często pojawiają się też wzrokowe i słuchowe urojenia, chorzy bywają również agresywni.

Opieka nad seniorem chorym psychicznie

 Jaka jest specyfika opieki nad osobą starszą z zaburzeniami psychicznymi? Przede wszystkim wymaga ona bardzo dużo cierpliwości i dystansu. Taki podopieczny często może zachowywać się w nieprzewidywalny, nieracjonalny, nieprzyjemny dla nas, a niekiedy nawet niebezpieczny sposób – dlatego warto pamiętać, aby stale mieć go pod kontrolą. Trzeba też pamiętać, że jego zachowania wynikają z choroby i nie należy go za nie obwiniać. Warto jak najwięcej dowiedzieć się o danej dolegliwości – pomoże nam to lepiej zrozumieć naszego podopiecznego i uświadomi, czego powinniśmy się po nim spodziewać. Z drugiej jednak strony pamiętajmy, że psychika osób starszych niemalże nigdy nie jest już tak sprawna jak młodych i w tym wieku właściwie zawsze pojawiają się pewne zaburzenia – decydując się na pracę w roli opiekuna, musimy się więc liczyć z tym, że z dużym prawdopodobieństwem się z nimi zetkniemy.