Upadek definiuje się jako zmianę pozycji ciała wynikającą z nagłego zachwiania równowagi. Pozornie nie jest to nic przerażającego, lecz w praktyce może być przyczyną długotrwałej traumy. Zespół poupadkowy to wynik lęku przed upadkiem. Senior traci pewność siebie i negatywnie ocenia swoje możliwości ruchowe. Syndrom dotyczy zarówno osób, którym taka sytuacja już się zdarzyła, jak i tych niemających tego typu przeżyć. Przyczyną opisywanego schorzenia jest lęk, nie zawsze będący skutkiem przebytych urazów. Osoba starsza przyjmuje bierną postawę i tym samym ogranicza swoją aktywność życiową i zawodową.

Najczęstsze przyczyny „domowych” upadków

Upadki wynikają z wielu przyczyn, które można podzielić na wewnętrzne i zewnętrzne. Seniorzy ze względu na wiek bywają osłabieni fizycznie i nie zawsze potrafią obiektywnie ocenić swoje możliwości, co jest powodem wielu nieprzemyślanych decyzji. Osoby starsze mogą mieć tendencję do podejmowania zbyt dużego wysiłku. Ich siła mięśniowa zmniejsza się z każdym rokiem i nawet drobne domowe zadania mogą być przyczyną bolesnych upadków. Wiek starczy wiąże się z zaburzeniem równowagi, a ta z kolei jest niezbędna do bezpiecznego poruszania się. Pogorszeniu ulegają również wzrok oraz słuch seniora, przez co nie zawsze potrafi on dostrzec zagrażającą mu przeszkodę. Większość starszych ludzi, aby poprawnie funkcjonować, musi brać lekarstwa. Szczególnie zagrożeni są seniorzy zażywający antydepresanty lub medykamenty obniżające ciśnienie krwi i ułatwiające zasypianie. Wymienione środki przytępiają ich zmysły i utrudniają poruszanie się w terenie.

Jak zapobiegać upadkom?

Aby zapobiec upadkowi, w pierwszej kolejności należy usunąć z otoczenia seniora niepotrzebne rzeczy. Kable leżące na ziemi można schować pod listwą wykończeniową lub poprowadzić wzdłuż ścian. Do minimum należy zredukować ilość szafek i półek, gdyż osoba starsza może się o którąś z nich potknąć. Zagrożeniem dla seniora, który samodzielnie porusza się po mieszkaniu, są progi, więc warto się ich pozbyć. Usunąć trzeba również miękkie dywaniki, ponieważ mają one tendencję do podwijania się i mogą być przyczyną poślizgu. Bardzo ważne jest zapewnienie właściwego oświetlenia. Senior z każdym rokiem widzi coraz słabiej, więc warto doświetlać miejsca, w których przebywa on najczęściej. Zadbajmy również, by światło nie raziło go w oczy, gdyż może ono spowodować chwilowe oślepienie. Jeżeli dysponujemy odpowiednimi funduszami, warto kupić czujniki ruchu. Ich obecności wymagają miejsca odwiedzane przez podopiecznego w nocy, czyli korytarz i toaleta lub kuchnia.

Dużym utrudnieniem dla każdego seniora jest wchodzenie i schodzenie po schodach, dlatego warto zamontować przy nich poręcze i gumowe uchwyty ułatwiające mu utrzymanie równowagi. Najwięcej uwagi powinniśmy poświęcić na usprawnienie pomieszczeń, w których senior przebywa najczęściej. Jednym z takich miejsc jest łazienka. Oprócz zamocowania wspomnianych uchwytów warto położyć w niej matę antypoślizgową, która poprawi stabilność seniora podczas porannej toalety.

Pierwszym z urządzeń, które należy usnąć z łazienki osoby starszej, jest wanna. Korzystanie z niej wymaga sprawności fizycznej, a z tą ludzie w podeszłym wieku miewają poważne problemy. Alternatywnym rozwiązaniem będzie montaż prysznica ze specjalnym krzesełkiem. Seniorowi bezpieczeństwo zapewni nie tylko odpowiednie wyposażenie domu, ale i odpowiedni ubiór. Na jego nogach powinny znajdować się kapcie z gumową podeszwą, które uniemożliwią mu poślizg.

Konsekwencje upadku pourazowego

Upadki ludzi starszych mogą mieć dla nich przykre konsekwencje zarówno fizyczne, jak i psychiczne. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że po takim zdarzeniu senior będzie musiał udać się na rehabilitację. Każdy pojedynczy wypadek może doprowadzić do złamań i stłuczeń. Upadki zostawiają obrażenia nie tylko na ciele poszkodowanego, ale i na jego psychice. Seniorzy, którzy ich doświadczyli, tracą poczucie bezpieczeństwa i popadają w depresję. Skutki są fatalne, gdyż przestają oni stopniowo wychodzić z domu oraz angażować się w inne aktywności. Brak regularnego ruchu osłabia ich ciało i paradoksalnie stają bardziej narażeni na upadki, których tak bardzo się obawiają.