Choć granica między nadopiekuńczością a opieką jest bardzo wyraźna, w praktyce zachowanie odpowiednich granic nie zawsze będzie proste. Nadopiekuńczość polega na założeniu osobie starszej tzw. klosza ochronnego, a więc na przykład na wyręczaniu seniora w większości zadań. Jeżeli nie przyzwyczaimy podopiecznego do podstawowej samodzielności już na początku współpracy, to skutki mogą być fatalne dla obydwu stron.

Najczęściej popełniany błąd przez początkujących pracowników opieki to wykonywanie nawet najprostszych zadań za podopiecznego. Wielu z nich nie ma złych intencji, lecz są po prostu przewrażliwieni. Wiele tego typu błędów wynika z błędnie rozumianej troski. Opiekunom wydaje się, że ich praca polega na spełnianiu zachcianek podopiecznego – a to zupełnie nie tak! Zadaniem takiej osoby jest pomaganie seniorowi jedynie w tych czynnościach, z którymi on sam sobie nie radzi. Jeżeli podopieczny potrafi samodzielnie skorzystać z ubikacji lub zjeść obiad, to nie należy mu w tym przeszkadzać. Początkujący opiekuni często o tym nie wiedzą, gdyż nie znają jeszcze w pełni realiów tego zawodu.

Dlaczego opiekunka nie powinna być nadopiekuńcza?

Większość z nas, gdy zaczyna nową pracę, jest zestresowana i popełnia błędy – opiekunowie również. Wielu z nich w pierwszych tygodniach pracy miewa wyrzuty sumienia, że nie pomaga podopiecznemu, jak należy – a takie przeświadczenie prowadzi właśnie do nadopiekuńczości. Opiekunki w dobrej wierze zaczynają wychodzić poza swoje kompetencje. Skutkiem takiego zachowania jest uzależnienie seniora od ich pomocy. Podopieczny może stracić przez to motywację do jakiejkolwiek aktywności, gdyż będzie przyzwyczajony, że każda czynność zostanie wykonana za niego. Może to doprowadzić do pogorszenia się stanu jego zdrowia fizycznego oraz psychicznego. Osoba starsza, która nie zażywa ruchu, staje się gnuśna i może przybrać na wadze. Seniorzy często są od nas zależni psychicznie, więc pamiętajmy, by motywować ich do działania. Nadopiekuńcza opiekunka poprzez swoje zachowanie uczy podopiecznego, że bezpieczny będzie tylko wtedy, gdy będzie wykonywał jej polecenia. Ludzie w podeszłym wieku często boją się samotności. Lęk przed nią może spowodować, że będą bardzo posłuszni, by nie zostać odrzuconymi. Opiekunka powinna o tym pamiętać, by nie uzależnić seniora niechcący od swojej pomocy.

Jak nie być nadopiekuńczą opiekunką?

Najważniejszym zadaniem opiekunki jest pomoc osobie starszej. Senior, który potrafi się umyć, uczesać lub pójść na spacer, powinien jak najdłużej samodzielnie wykonywać te czynności. Jeżeli nasz podopieczny potrafi korzystać z balkonika powinien chodzić na krótkie spacery, myć górne części ciała i pomagać przy drobnych zadaniach. Zachęcajmy go do tego! Jeżeli jednak wyłącznie leży on w łóżku, to pozwólmy mu przynajmniej na przykład na samodzielne czesanie czy jedzenie. Zmniejszy to prawdopodobieństwo wystąpienia obrzęków, żylaków i odleżyn. Zanim postanowimy wyręczyć seniora, zastanówmy się, czy na pewno nie będzie on w stanie wykonać danej czynności bez naszej pomocy. Jeżeli chcemy być efektywnymi opiekunami, to musimy wiedzieć, gdzie leży granica między nadopiekuńczością a opieką. Dobrymi chęciami wybrukowane jest piekło – nasze dobre intencje i mylnie rozumiana dobroć mogą zaszkodzić podopiecznemu! Ludzie starsi również chcą funkcjonować prawidłowo, lecz czasami nie są tego świadomi. Przesadne kontrolowanie seniorów może powodować, że starość będzie dla nich okresem wegetacji. Bądźmy wrażliwi, troskliwi, ale nie nadopiekuńczy, a z pewnością pomożemy naszym podopiecznym cieszyć się starością.