W ostatnich kilkudziesięciu latach intensywność zjawiska starzenia znacznie wzrosła. Szczególnie widoczne jest to w krajach wyżej rozwiniętych. Przy jednoczesnym spadku przyrostu naturalnego sprawia to, że liczba starszych ludzi gwałtownie wzrasta. Jest to z pewnością skutkiem wydłużania się ludzkiego życia oraz postępu cywilizacyjnego. Od ponad 20 lat można zauważyć w Polsce spadek liczby urodzeń, a także wzrost wieku, w którym kobiety decydują się na urodzenie pierwszego dziecka. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego z listopada 2014 roku Polska znalazła się w takim momencie rozwoju demograficznego, że nawet wzrost współczynnika dzietności do poziomu zastępowalności pokoleń nie odwróci już tych procesów. Te i inne czynniki prowadzą do pogłębienia się kryzysu demograficznego, który zaczął się jeszcze w latach 80. XX wieku.

Pomoc opiekuna

Wydłużający się czas życia oraz postęp cywilizacyjny powoduje, że liczba osób starszych cały czas rośnie. Istotnym czynnikiem wydłużania się wieku życia są rosnące wydatki na ochronę zdrowia, natomiast rosnąca liczba osób starszych wytwarza zapotrzebowanie na usługi opiekuńcze. Nie wszyscy z tej grupy wiekowej są w stanie funkcjonować samodzielnie. Nierzadko potrzebują pomocy innych osób, a członkowie rodziny nie zawsze mogą tej pomocy udzielić. Przyczynami są zazwyczaj brak wystarczającej ilości czasu lub konieczność realizowania się w sferze zawodowej. Niezbędna jest wówczas pomoc z zewnątrz w postaci opiekuna osób starszych. Specjaliści OECD (Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju) twierdzą, że w najbliższych latach najbardziej dynamicznie rozwijającym się sektorem usług w Europie będą właśnie usługi opiekuńcze.

Opieka osób starszych – nowe ścieżki rozwoju

Z powodu rosnącego zapotrzebowania na opiekunów osób starszych wiele uczelni wyższych w Polsce przygotowało różne kierunki studiów związane z owym rynkiem pracy. Zazwyczaj są to zajęcia odbywane w trybie zaocznym, jednak są kierunki, których ceny nie przekraczają 1,5 tys. zł za semestr. Taki profil kształcenia oferuje Wyższa Szkoła Menedżerska w Warszawie, która wprowadziła kierunek Opieka nad osobą starszą i niepełnosprawną. Absolwent tej specjalności uzyskuje pełne kompetencje zawodowe do pracy w instytucjach i organizacjach wspierających osoby w podeszłym wieku. Studia te mają na celu przygotowanie przyszłych opiekunów do pracy z osobami starszymi, chorymi lub niepełnosprawnymi. Zdobyte umiejętności pozwalają na pracę w opiece osób starszych zarówno w Polsce, jak i za granicą. Podobną specjalność proponuje Akademia Wychowania Fizycznego w Katowicach, jednak są to studia II stopnia na Wydziale Wychowania Fizycznego. Student może wybrać specjalność Opiekuna osoby starszej lub Asystenta osoby niepełnosprawnej. Uczestniczy w zajęciach, takich jak: żywienie i suplementacja osób starszych lub osób niepełnosprawnych, aktywność fizyczna osoby starszej lub niepełnosprawnej, komunikacja niewerbalna, fizjologiczne podstawy treningu zdrowotnego i inne. Studia podyplomowe z zakresu opieki nad osobami starszymi oferuje także Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu. Tu proponowany kierunek studiów daje szansę zdobycia kwalifikacji nie tylko osobom młodym, ale także osobom powyżej 50. roku życia! Tematyka studiów obejmuje podstawy geriatrii, psychologiczne aspekty starzenia się, dietetykę i turystykę zdrowotną, zabiegi medyczne oraz pielęgnację osób starszych. Kierunek ten umożliwia zdobycie zawodu w myśl idei programu uczenia się przez całe życie (Lifelong Learning Programme).

Istnieją także kierunki takie jak Asystent osoby starszej, które przygotowują przede wszystkim do bezpośredniej pracy z osobami starszymi w charakterze opiekunów, terapeutów, pracowników socjalnych czy doradców. Taką specjalność proponuje Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Kierunki te są odpowiedzią na pogłębiający się kryzys demograficzny oraz potrzebę odpowiedniego przygotowania pracowników wsparcia społecznego. Oprócz kwalifikacji związanych z opieką, można również uzyskać tytuł animatora czasu wolnego osoby starszej. Taką możliwość oferuje z kolei Uniwersytet Mikołaja Kopernika Collegium Medicum w Bydgoszczy. Ciekawym kierunkiem studiów jest z pewnością Opieka nad osobami starszymi w realiach europejskiego rynku pracy, który został wprowadzony przez Wyższą Szkołę Planowania Strategicznego w Dąbrowie Górniczej. Specjalność ta przygotowuje bowiem do pracy w opiece za granicą. Absolwent jest wykształcony w kierunku bezpośredniej i profesjonalnej opieki nad osobą starszą lub niepełnosprawną posługującą się językiem niemieckim, angielskim lub włoskim. Studia nakreślają również realia obcego rynku pracy i przygotowują studenta kierunku z obszaru medycyny. Specjalność ta jest idealną ścieżką rozwoju dla osoby planującej pracę za granicą, jako opiekun osoby starszej w Niemczech.